بشر بايد توبه اي کند به عمق تاريخ ...(2)

الگو پذيري
 

وقتي معرفت به امام و جلوه هاي زيباي رفتاري آن بزرگوار به دست آمد سخن از پيروي و الگو گرفتن از آن مظهر کمالات به ميان مي آيد.پيامبر اکرم فرمود:«خوشابه حال آنکه قائم خاندان مرا درک کند در حالي که پيش از دوران قيام ، به او و امامان قبل از او اقتدا کرده و از دشمنان ايشان اعلام بيزاري کرده باشد آنان دوستان و همراهان من و گرامي ترين امت من نزد من هستند.(5)به راستي آن کس که در تقوا،عبادت ،ساده زيستي ،سخاوت ،صبر و همه فضائل اخلاقي دنباله رو امام و مراد خويش است چه رتبه بلندي نزد آن رهبر الهي خواهد داشت و آنگاه که به حضور مقدسش باريابد چه سربلند و سرافراز خواهد بود؟!
آيا جز اين است که منتظري که در طلب زيباترين پديده عالم است خود را به خوبي ها مي آرايد و از زشتي ها و رذائل اخلاقي دور مي کند و در مسير انتظار همواره مراقب افکار واعمال خويش است ؟وگرنه افتادن به دام بدي ها رفته رفته فاصله او و معشوق خوبان را زيادتر خواهد کرد و اين حقيقتي است که در بيان هشدار دهنده آن امام موعود آمده است :«هيچ چيز ما را از شيعيان جدا نکرده است مگر آنچه از کارهاي ايشان که به ما مي رسد. اعمالي که خوشايند نيست واز شيعيان انتظار نداريم.(6)
نهايت آرزوي منتظران آن است که در برپايي دولت مهدوي و حکومت عدل جهاني سهمي داشته باشند و افتخار ياوري و همراهي آخرين حجت حق را به دست آورند ولي مگر نيل به چنين سعادت بزرگي جز با خودسازي و آراستگي اخلاقي ميسر است؟ و روشن است که در مسير تحقق چنين خواسته اي هيچ الگو ونمونه اي برتر از آن امام بزرگوار که آينه تمام زيبايي هاست يافت نمي شود.

ايمان به حتمي بودن ظهور
 

ازجمله تکاليف شيعه در عصر غيبت، ايمان به حتمي بودن ظهور حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف)در آخر الزمان است هرچند که ظهور حضرت طول بکشد و اين که او از اولاد حضرت زهرا (سلام الله عليها) است و با ظهورش زمين پر از دل و دادخواهد شد. اصل اين اعتقاد از تکاليف مشترک بين مسلمانان است به همين دليل جماعتي از علماي شيعه و اهل سنت به لزوم اعتقاد به خروج حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) استدلال نموده اند.(7)مومنان در طول چهارده قرن عمر اسلام چشم انتظار ظهور آن رادمرد بزرگ مي باشند دراين ميان تنها گروهي اندک از مدعيان نوآوري و تمدن جديد بر اين باور نيستند. البته ايشان از پژوهش ها و نوشته هاي گسسته و نادرست خاورشناسي چون (فان فلوتين ) متاثر شدند که تحليل ها و قضاوت هاي يک طرفه ،خصمانه و مغرضانه شان به خصوص در مورد عقايد مسلمانان کاملاً آشکار ومشخص شده است اينگونه افراد تلاش و سعي در گسترش انکار ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) درآخر الزمان دارند. به هر حال اين جريان و توطئه شکافهايي در ميان گروهي از مسلمانان پديد آورد به گونه اي که بعضي از پايه هاي ثابت دين مبين اسلام، تاويل شد و بعضي ديگر چون ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)در آخر الزمان مورد ترديد قرار گرفت. براين اساس جاي شگفتي نيست که در برنامه هاي گسترده تبليغ مسيحيت، با هجوم به اعتقادات مسلمانان در مورد ظهور حضرت برخورد مي کنيم.(8) هرچندکه اعتقاد به اين ظهور منحصر به مسلمانان نيست پيروان سه دين بزرگ و بيشتر ملت هاي جهان امروز به ظهور منجي بزرگ در آخر الزمان ايمان دارند به آن کسي که در حکومتش عدل و آسايش سراسر گيتي را فراگرفته و هرگونه ظلم و ستم از بين مي رود.

تمسک به دين حق در فتنه ها
 

بزاز و ديگران به سند خود از رسول اکرم نقل کرده اند که فرمود: «همانا پيش روي شما روزگاراني است که بايد در آن صبر پيشه کنيد و صبر درآن به مانند آن است که آتش را در مشت خود بگيريد کسي که درآن ايام به وظيفه خود عمل کند پنجاه برابر اجرا دارد...(9)»
امت و ملتي که با اعتقاد به زنده بودن حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)زندگي مي کند همواره با عزت ،بزرگواري و سربلندي زيسته هيچ گاه در برابر ستمگران و دشمنان خدا سرفرود نياورده در برابر سرکشي، طغيان و زور مداري ظالمانه آنان تن به ذلت و خواري نمي سپارد چون هر روز و هر ساعت در انتظار فرا رسيدن لحظه و زمان ظهور پيروزمندانه آن بزرگوار است و براين اساس از هر سستي و خمودي و خواري دوري جسته، تمامي قدرت ها و نيروهاي استکبار و ستمگران راناچيز و بي اهميت و کوچک مي شمارد و در واقع اين احساس، نيرويي شگرف و قوي به وجود مي آورد که انسان مؤمن ومعتقد را آماده هرگونه مقاومت، سرسختي، پايداري و جان فشاني در راه آرمان اسلامي الهي خود مي کند اين درست همان چيزي است که دشمنان خدا و منکران راستين را به شدت هراسان کرده و مي ترساند.
به هر حال چنگ زدن به ريسمان ولايت ائمه اطهار و اميدبه جهاني شدن دين مبين اسلام با رهبري امام زمان اجر و پاداش فراوان انتظار را دربردارد.

تمسک به ولايت امام زمان
 

شيخ صدوق به سندش از امام باقر(عليه السلام) نقل کرد که حضرت رسول فرموده:«خوشا به حال کسي که زمان قائم از اهل بيت را درک کند و زمان غيبتش قبل از آنکه ظهور کند به او اقتدار کند و دوستدار دوستانش و دشمن دشمنانش باشد او از رفقاي من ،دوستان من وکريم ترين کسي است که در روز قيامت بر من وارد مي شود.»(10)

وحدت و همدلي
 

اجتماع منتظر لازم است که با تلاش و حرکت، خود را در مسير رضايت رهبر موعود قرار دهد.بنابراين جامعه منتظر برآن است که عهد و پيمان خود را با امام به انجام برساند تا زمينه مناسب براي ظهور دولت مهدوي فراهم شود و آن عهد و پيمان همان است که در کتاب خدا و سخنان نمايندگان خدا آمده است که مهم ترين آنها را بيان مي کنيم:
1-تلاش در جهت پيروي از امامان و دوستي با دوستان ائمه و بيزاري جستن از دشمنان آنها.
2-در مقابل بدعت ها و انحراف ها در دين و رواج منکرات و زشتي ها در سطح جامعه بي تفاوت نباشند و نيز در برابر فراموش شدن سنت هاي نيکو وارزش هاي اخلاقي از خود واکنش نشان مي دهد.
3-در برخورد با ديگران وظيفه دارند که تعامل و همکاري را سرفصل برنامه هاي خود قرار دهند و افراد اين جامعه را به دور از تنگ نظري و خود محوري دستگيري نمايند. پيوسته حال فقرا و نيازمندان جامعه را پي گيري کنند و از آنان بي خبر نباشند.
4-بايد جامعه را رنگ و بوي مهدوي ببخشند و نام و ياد امام را در همه عرصه ها بلند کنند و گفتار و کردار امام را به عنوان سرآمد همه سخنان وشيوه ها به نمايش عمومي بگذارند و دراين راه با همه وجود بکوشند که بدون ترديد مورد عنايت و لطف ويژه امامان خواهند بود.
شيعه بايد بکوشد که در همه ابعاد زندگي اجتماعي الگوي ساير اجتماعات باشد وهمه زمينه هاي لازم براي ظهور منجي موعود را فراهم کند.

شوق ديدار
 

يکي ديگر از وظايف شيعه در عصر غيبت اين است که از شوقي سرشار و اشتياقي فراوان نسبت به امام زمان برخودار باشد. منتظر واقعي امام زمان بي قرار است و براي ملاقات با آن بزرگوار لحظه شماري مي کند. اگر چنين شوقي که از معرفت به وجود مي آيد در انساني پديدار شود او به خيلي از کمالات و معارف الهي رسيده است واز بسياري رذيلت هاي اخلاقي نجات يافته است.چگونه مي شود انسان ادعاي محبت کند و بگويد کسي ار خيلي دوست دارد اما شوقي به ديدار آن فرد نداشته باشد؟
يعني از نشانه هاي انسان محب اين است که از شدت شوقش، مانند بيمار به نظر آيد و در همان حال در دلش جوش و خروش هايي است.
يکي ديگر از نشانه هايش اين است که در ميان مردم مي خندد در حالي که دلش غمگين است.دعاي شريف ندبه همين مسئله را به انسان مي آموزد. از آغاز تا پايان اين دعا، درس و حال شوق وبي قراري و شيدايي است.از اين رو نام اين دعا را ندبه گذاشته اند که گريه همراه با فرياد خواهي و دادخواهي و استغاثه است.زيرا عرب به مطلق گريه ،بکاء مي گويد اما به گريه همراه با استغاثه ندبه مي گويند. دعاي ندبه درس گريه است، درس عشق است، درس شوق است، درس فرياد و يک دوره معارف کامل الهي است.
وظيفه مهم ديگري که مي توان عنوان و مطرح نمود ارتباط با حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است .اما ابتدا بايد ببينيم آيا راهي براي ملاقات با امام عصر داريم يا نه؟
با مراجعه به قانون فطرت وهمچنين روايت ها و زيارت ها ،مي بينيم همه يک پاسخ مي دهند:«آري؛ در عصر غيبت نيز مي توان با امام زمان ارتباط داشت. مي بينيم که صدها داستان از ملاقات با امام زمان نقل کرده اند و همين دليل امکان ارتباط و تشرف به محضر ايشان است.
اين منطق واين سخن، منطق و سخن همه اولياي الهي است و همه ،آن را پذيرفته اند .بنابراين ما نبايد غيبت را به گونه اي بدانيم و معني کنيم که هيچ کس از انسان ها چه ولي خدا و چه غير ولي خدا ممکن نيست در زمان غيبت ، به محضر امام عصر راه يابند.اساساً امام زمان غيبت پذير نيست امام زمان هم مانند خورشيد درخشندگي و ظهور دارد و اصلاً اين جنس غيبت بردار نيست ! نمي شود پنهان باشد! در متن و وسط زندگي من و شما حضور دارد. مگر مي شود خدا هم غايب باشد؟!از بس چشمانم را بسته ام و تنها به طبيعت و ماده و محسوسات متوجه شده ام و نگاه مي کنم ديگر نمي توانم خدا را ببينم! مشکل از من است نه از خدا و الا حجت خدا خليفه الله است .صفات خدا را دارد، پس اظهرالاشياء و هويداترين چيزها پس از خداوند امام زمان است.

ارتباط با امام عصر، راه ها و مانع ها
 

گفتيم منتظران و شيعيان امام زمان وظيفه دارند در عصر و زمان غيبت با حضرتش رابطه برقرار کنند. در ابتدا اين سوال مطرح مي شود که راه مرتبط شدن وارتباط روحي و معنوي با امام زمان چيست؟ چگونه مي توانيم به آن حضرت نزديک شويم؟
مثل امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)مثل آب و خورشيد است .مثل پدر دلسوزي است وهمان گونه که بخلي در وجود پدر ومادر نسبت به فرزند تصور نمي شود درآن حضرت نيز به هيچ وجه تصور نخواهد شد. آفتاب به درون چاه نمي تابد؛ اين از بخل آفتاب نيست بلکه چاه قابليت و لياقت گرفتن نور را ندارد.چه شد ما که در قرب الهي بوديم به ته چاه افتاديم؟ بعضي از اولياي الهي مي فرمايند: «روزي خدا از حقيقت انسان پرسيد:من انت ومن انا توکيسي و من کيستم؟و چون انسان در قرب الهي بود و ناز ونعمت فراواني داشت وقدر نزديکي را ندانست خلاف ادب از او سرزد و گفت:انا انا و انت انت ، من منم وتو تويي. خداوند هم فرمود بايد مي گفتي تو پروردگار مني و من بنده ضعيف و حقير توام.»
انا الله و انا اليه راجعون ما از خداييم و به سوي او باز مي گرديم.از اين آيه مي توان فهميد که ما قبلا آنجا بوده ايم و دوباره به آنجا باز مي گرديم. و انسان در اسفل السافلين قرار گرفت تا دوباره شايستگي خود يابد.حالا که آمده ايم پايين چه کنيم؟ من بيچاره دراين اسفل السافلين چه کنم؟
خداوند معلمي به نام حضرت علي (عليه السلام) آفريده است که معلم الاولياء والانبياء و معلم البشراست.آيه کريمه قرآن مي فرمايد:«يا ايهاالذين امنو اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقو الله لعلکم تفلحون».
اول فرمود اصبروا،يعني در انجام واجبات و ترک محرمات صبرداشته باشيد سپس فرمود صابروا، يعني همديگر را در انجام واجبات وترک محرمات وهر مشکل و مصيبتي به بردباري دعوت کنيد. سپس فرمود رابطوا، يعني با امام زمانتان رابطه روحي وفکري و معنوي پيدا کنيد.
هرکس مي خواهد با امام زمان در ارتباط باشد بايد دو مقدمه و دو شرط را انجام بدهد:
اول:گناه را ترک کند(يعني واجبات را انجام بدهد و محرمات را ترک کند).
دوم:در برابر سختي ها و مشکلات خود را نبازد و بردبار باشد. در غير اين صورت تنها رابطه زماني خواهيم داشت نه رابطه فکري و قلبي ودروني.
بعد از رابطه بايد بيشتر مواظبت کرد(و اتقوالله) يعني از خدا بترسيد يا مراقب خدا باشيد.پس وقتي رابطه برقرار شد نبايد آن را ارزان فروخت بايد پس از برقراري ارتباط مواظب قطع نشدن ارتباط باشيم.
رسول اکرم در روايتي فرمودند:«هان که پروردگار شما، در روزگاران شما ،نسيم ها و وزش هايي معنوي براي شما دارد.آگاه باشيد که خود را در معرض آن وزش ها و نوازش ها قرار دهيد و از آ«ها رو برنتابيد.» اين نسيم ها،زيارت مشاهد شريف ،ماه مبارک رمضان،محافل و مجالس آل الله است. اين ها ما را جلا مي دهند وآماده و سبک مي کنند مواظب باشيد هرچه نسيبتان شد نگهداري کنيد. نگاه آنان را از ميان مي برد .پرحرفي و بيهوده گويي آنها را از بين مي برد . با هرچيزي که به آن حالات عالي و خوب لطمه وارد مي کند مبارزه کنيد. اگر مدتي تحمل کنيد وتمرين نماييد راه پيشرفت و سلوک هموار خواهد شد.

پي نوشت ها :
 

1-الاحتجاج الشيخ طوسي، جلد 2،صفحه 237-238
2-بصائرالدرجات ،صفحه 1-3 ومناجات اين شهر آشوب ، صفحه 84
3-وظايف ما در عصرغيبت ،صفحه 42-48
4-نگين آفرينش ،صفحه 115-116
5-بحارالانوار،جلد 53،صفحه 177
6-کمال الدين ،جلد 1 باب 25 حديث 3،صفحه 535
7-وظايف مادر عصر غيبت ،صفحه 24-13
8-عقيده اليعه ،رونالدسن،صفحه 231
3-مسند بزاز، جلد 1، صفحه 387والمجم الکبير، جلد 17، صفحه 117
10-کمال الدين ،صفحه 286،حديث 2
 

1-آماده باش ياران امام زمان، استاد حسين گنجي 2-مهدي منتظر در انديشه اسلام، محمد باقر محبوب قلوب 3-وظايف ما در عصر غيبت ،علي اصغر رضواني 4-آب حيات، مجيد هادي زاده
منبع : ماهنامه موج عصر شماره 13 و 14